[K-Pop đã thay đổi cuộc sống của tôi như thế nào?] Thể loại âm nhạc làm rung chuyển thế giới

Thành công của K-pop đang làm rung chuyển ngành công nghiệp văn hóa toàn cầu. Một số điều tưởng chừng như 'phi thực tế' xảy ra với Hàn Quốc, khi các bài hát của BTS luân phiên chiếm giữ vị trí quán quân trên các bảng xếp hạng nhạc pop của Mỹ, và thậm chí các phương tiện truyền thông phương Tây, cũng liên tiếp đưa tin về những tin tức kể cả là những điều rất nhỏ liên quan đến các ca sĩ K-pop.

Rõ ràng, K-pop đã vượt qua ranh giới của một xu hướng nhất thời và trở thành một trong những xu hướng chính trong văn hóa thế giới. Chuyên mục [K-Pop đã thay đổi cuộc sống của tôi như thế nào?] (How K-Pop Changed My Life) của Nhật báo Kinh tế AJU sẽ khai thác vào câu chuyện của các cá nhân có liên quan tới K-pop vào năm 2021, khi nhiệt huyết dành cho văn hóa Hàn Quốc vẫn đang vô cùng sôi sục. Các bài viết của chuyên mục này sẽ tập trung vào tác động của K-pop đến khán giả chứ không phải thành tích của các nhà sản xuất K-pop, vốn chủ yếu được dư luận từ trước tới nay đề cập.

Một trong những điều không thể bỏ qua khi nói về K-pop chính là văn hóa 'người hâm mộ'. Người hâm mộ K-pop không chỉ dừng lại ở việc tiêu thụ K-pop, tham gia sâu vào cuộc sống và hoạt động âm nhạc của các nghệ sĩ, mua quảng cáo ngoài trời cho các ngôi sao yêu thích mà còn quyên góp và thành lập các tổ chức để giới thiệu sức mạnh tiêu dùng trong ngành công nghiệp văn hóa. Biên đạo múa K-pop Kyle Hanagami cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Washington Post (WP), “Người hâm mộ K-pop hoàn toàn khác với những người hâm mộ tôi từng thấy trước đây.

Và đối với những người hâm mộ độc lập như vậy, K-pop cũng là cơ hội để thay đổi hoàn toàn hướng đi của cuộc đời họ. Đối với một số cá nhân, K-pop là cánh cổng dẫn đến ngôi nhà mới ở Hàn Quốc, và đối với những người khác, K-pop là một giấc mơ cho tương lai.

Theo đó, thông qua chuyên mục này, Nhật báo Kinh tế AJU muốn đặt câu hỏi về tương lai của K-Pop bằng cách gặp gỡ những gương mặt cá nhân khác nhau nhờ biết đến K-Pop mà thay đổi cuộc sống của mình, thậm chí hòa nhập vào cuộc sống tại Hàn Quốc. 

 

Nhóm nhạc Black Pink.[Ảnh=YG Entertainment]

Nền công nghiệp âm nhạc sau sự xuất hiện của K-pop sẽ không bao giờ có thể giống trước đây nữa

Vào ngày 23 (giờ địa phương), phiên bản trực tuyến của Newsweek, một tạp chí hàng tuần của Mỹ, đã đăng một bài báo với tựa đề "K-Pop Fans Share Delight As Red Velvet's Joy and Crush Confirm They're Dating" (tạm dịch: Người hâm mộ K-Pop chia sẻ niềm vui khi Joy và Crush xác nhận hẹn hò) rằng Joy (thành viên của nhóm Red Velvet) và Crush thông báo rằng họ đang hẹn hò. Tin tức hẹn hò của hai ngôi sao, được biết theo giờ Hàn Quốc vào ngày 23, được đưa tin gần như theo thời gian thực. Không riêng gì nước Mỹ, dường như tin tức liên quan đến K-Pop đã không còn biên giới nữa.

'Tại sao mọi người lại phát cuồng vì K-pop?' giờ đây đã trở thành một câu hỏi quá xưa. Trong vài năm trở lại đây, giới truyền thông không chỉ ở Hàn Quốc mà còn trên toàn thế giới liên tục đặt và trả lời vô số câu hỏi. Chẳng hạn như bài viết "How K-Pop Conquered the West" (tạm dịch: Làm thế nào K-Pop chinh phục phương Tây) được xuất bản trên Rolling Stones, một tạp chí âm nhạc vào tháng 8 năm 2018 và "How did K-Pop conquer the world?" (tạm dịch: Làm thế nào K-Pop chinh phục thế giới?) vào tháng 5 vừa qua. Vào tháng 7 năm nay, tờ Washington Post (WP) cũng đã phân tích hiện tượng K-pop thông qua một bài báo có tiêu đề "Why is K-pop so popular?" (tạm dịch: Tại sao K-pop lại phổ biến đến vậy?).

Tạp chí thời trang toàn cầu ELLE mới đây đã chỉ ra “Hàn Quốc đang trở thành đối thủ đáng sợ nhất của Hollywood. Tiếng Hàn chính là ngôn ngữ được nhiều người học thứ hai trên các ứng dụng học ngôn ngữ vào năm ngoái".

Chỉ riêng trong năm 2020, đã có 6,7 tỷ lượt tweet liên quan đến K-pop. Tính đến tháng 6 năm nay, con số đó là con số khổng lồ 7,5 tỷ dù cho Hàn Quốc không đứng đầu cả về lượng tweet và số lượng người dùng. Về lượng tweet, Indonesia và Thái Lan xếp thứ nhất và thứ hai, trước Hàn Quốc. Số lượng người Hàn Quốc đăng tweet về K-pop cũng chỉ đứng thứ tư sau Nhật Bản, Hoa Kỳ và Indonesia.

Gần đây, McDonald's, một thương hiệu nhượng quyền toàn cầu cũng cho ra mắt những set menu kết hợp với BTS. Có thể thấy, giờ đây các ngôi sao K-pop đang được tuyển dụng làm người mẫu cho nhiều nhãn hàng xa xỉ toàn cầu, vốn từng chỉ dành riêng cho các ngôi sao Hollywood và siêu mẫu đẳng cấp thế giới.

K-pop, vốn đã đi vào đôi tai của thế giới, giờ là nội dung đại diện của Hàn Quốc. Theo 'Khảo sát Hallyu ở nước ngoài năm 2021' do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Quỹ Giao lưu Văn hóa Quốc tế Hàn Quốc (KOFICE) tham gia, K-pop đã liên tục xếp ở vị trí đầu tiên trong hình ảnh gắn liền với Hàn Quốc từ năm 2017 tới năm 2020. Ngoại trừ năm 2016, khi món ăn Hàn Quốc chiếm vị trí đầu tiên, K-pop gần như chưa từ bỏ ngôi vị quán quân khi nhắc đến nội dung văn hóa tiêu biểu của Hàn Quốc kể từ năm 2014.

 

[Graphic=Kim Hyo-gon/AJU News]

 

Là thể loại âm nhạc hỗn hợp nhạy bén, biến hóa nhanh chóng theo thời đại

Vào ngày 23, Nhật báo Kinh tế AJU đã có cuộc gặp gỡ tại trụ sở chính của tòa soạn với nhà phê bình âm nhạc nổi tiếng Jeong Byeong-wook, người cũng là thành viên của Korean Popular Music Awards, để nghe về hiện tượng K-pop đang trở nên khốc liệt hơn trong những năm gần đây.

Từ năm 2014 đến 2019, nhà phê bình Jeong đã xuất bản 'Popular music reading game K-POP 40' (대중음악 리딩게임 K-POP 40), trong đó có các bài phê bình về âm nhạc Hàn Quốc và là biên tập viên chính của 'Indie Post', một phương tiện truyền thông chuyên về văn hóa. Anh cũng tham gia viết sách trắng về ngành công nghiệp âm nhạc do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Viện Quảng bá Nội dung xuất bản hàng năm, đồng thời là cây viết cho nhiều phương tiện truyền thông âm nhạc như 'Music Taste Y', 'Jazz People' và 'Cashmere'.

Nhà phê bình Jeong chỉ ra 'sự biến đổi nhanh chóng' là đặc điểm lớn nhất của K-pop, vốn đã phát triển từ cuối những năm 1990. Nếu phân loại theo đặc điểm âm nhạc và sự thay đổi hệ thống, K-pop năm 2021 đã bước sang thế hệ thứ 4. Kể từ thế hệ đầu tiên, với sự nổi tiếng của Seo Taiji and Boys và HOT, K-pop đã tiếp tục phát triển. Nó đã trở nên quá đa dạng để được nhóm vào bất kỳ thể loại âm nhạc cụ thể nào. Tuy nhiên, các nhà phê bình chỉ ra rằng khả năng vô song trong việc nhanh chóng chấp nhận dòng chảy thời đại và biến nó thành một dòng chảy mới là năng lực quan trọng nhất trong việc biến K-pop trở thành nền văn hóa thời thượng nhất.

 

Nhà phê bình âm nhạc Jeong Byeong-wook. [Ảnh=Yoo Dae-gil, dbeorlf123@ajunews.com]

Sau đây là phần hỏi đáp với nhà phê bình Jeong Byeong-wook

- K-pop đang khuấy đảo trên toàn thế giới. Mặc dù đây là một câu hỏi thường xuyên lặp đi lặp lại, nhưng đâu là lý do cơ bản giúp K-pop có thể khẳng định mình là một xu hướng văn hóa mạnh mẽ trong một thời gian dài?

= Rất nhiều phân tích đã được đưa ra, nhưng thị trường K-pop do các thần tượng Hàn Quốc dẫn đầu có rất nhiều nội dung hướng đến hiệu suất rõ ràng. Âm nhạc là một thể loại để nghe, nhưng từ thế kỷ 20, phần hình ảnh cũng trở nên rất quan trọng. Nó được tiêu thụ không chỉ thông qua âm nhạc, mà còn thông qua nhiều thể loại khác nhau như các chương trình tạp kỹ và phim truyền hình. Trước tình hình đó, các thần tượng Hàn Quốc bao gồm một số lượng lớn các thành viên đã thu hút công chúng bằng cách tạo ra sự kích thích tuyệt vời cho công chúng thông qua các màn trình diễn chất lượng cao và các hoạt động đa dạng.

Trong khoảng thời gian đầu của K-pop, phản ứng của khán giả không nhiệt tình như bây giờ. Ở phương Tây, chỉ những người đam mê mới quan tâm đến. K-pop lúc đó chỉ lan truyền nhanh chóng và rộng rãi ở những quốc gia châu Á có nền văn hóa tương tự. Cá nhân tôi nghĩ lý do lớn nhất khiến K-pop trở nên phổ biến rộng rãi trong thời gian dài là do 'sự lai tạo'. Trước đây, có một thời gian C-pop dựa trên văn hóa Hồng Kông và J-pop ở Nhật Bản rất phổ biến ở châu Á. C-pop và J-pop cũng có những phong cách rất riêng.

Ngay cả bây giờ, K-pop vẫn có những đặc điểm đại diện cho nhạc dance mạnh mẽ, bao gồm cả phong cách thời trang và phong cách trang điểm Hàn Quốc. Tuy nhiên, khía cạnh phát triển trong khi tiếp thu và áp dụng các xu hướng mới bên ngoài cũng rất lớn. Tôi nghĩ rằng chính vì điều này mà sức hấp dẫn của K-pop đã không biến mất ở thế hệ đầu tiên và có thể được truyền sang thế hệ thứ ba và thứ tư.

K-pop 10 năm trước và K-pop ngày nay cũng vô cùng khác. Tôi nghĩ K-pop đã có thể trở nên phổ biến trong một thời gian dài khi nó liên tục biến đổi. Hệ thống của BTS, chủ động giao tiếp với người hâm mộ thông qua các phương tiện truyền thông, là ví dụ tốt nhất về việc thích ứng với sự thay đổi và thành công của họ hiện đang ảnh hưởng đến các nghệ sĩ K-pop khác và thậm chí là ngành công nghiệp âm nhạc ở các quốc gia khác.

Ở Hàn Quốc, tập trung lớn vào tiêu dùng văn hóa. Nếu bạn không đọc những thay đổi và xu hướng của thời đại, bạn có khả năng bị tụt lại phía sau. Tôi nghĩ loại môi trường này đã khiến K-pop trở nên nhạy cảm với xu hướng và nhờ đó có thể nhanh chóng biến đổi đa dạng.

- Trước đây, các công ty lựa chọn thực tập sinh nước ngoài để nhắm đến thị trường nước ngoài, nhưng gần đây, ngày càng nhiều người nước ngoài tham gia thử giọng hoặc trực tiếp tham gia vào văn hóa K-pop. Bạn nghĩ lý do là gì?

= Khi văn hóa K-pop đang thay đổi để phản ánh thời đại chứ không phải quá khứ, tôi nghĩ rằng số lượng người muốn trực tiếp tham gia vào K-pop Hàn Quốc đang tăng lên. Thần tượng đúng nghĩa là thần tượng. Đây là những thứ phản ánh tốt nhất hiện tại. K-pop đang cải tiến các sản phẩm của mình để người tiêu dùng muốn tham gia vào nền văn hóa mới nhất và tinh vi nhất.

Trung Quốc cũng bắt chước âm nhạc và hệ thống K-pop rất nhiều. Nếu chỉ nghe về phần âm nhạc thì có thể thấy nhiều bản nhạc Trung Quốc gần giống với nhạc Hàn Quốc cách đây 5, 6 năm. Nhưng bây giờ có lẽ mọi chuyện còn khó khăn hơn. Dù cho họ cố gắng theo đuổi K-pop, nhưng mỗi khi làm vậy thì K-pop đã lại một lần nữa thay đổi khác đi rồi. Vì vậy, để chạy theo xu hướng của K-pop, dường như ngày càng nhiều người nghĩ rằng cách nhanh nhất là đến Hàn Quốc và trực tiếp tham gia vào văn hóa Hàn Quốc chứ không phải chạy theo một phong cách tương tự tại địa phương.

Bên cạnh đó, K-pop là một nền văn hóa. Nó khác với kỹ thuật hay một dạng bài tập. Được tiêu thụ ở Hàn Quốc thông qua lời bài hát tiếng Hàn cũng có thể là một bản sắc quan trọng. Tôi nghĩ rằng có rất nhiều người đến Hàn Quốc để tiêu thụ văn hóa Hàn Quốc cùng với K-pop.

- Liệu kỷ nguyên của cơn sốt K-pop còn có thể tiếp tục?

= Về cơ bản, K-pop có mức độ quan tâm truyền thông cao, vì vậy nó đã cho thấy một khả năng phục hồi đáng kể ngay cả giữa cuộc khủng hoảng COVID-19. Tuy nhiên ở một khía cạnh khác, tôi nghĩ đây có thể là một điểm yếu. Đặc trưng của K-pop là thay đổi nhanh chóng, theo thời gian, có thể dẫn đến tình trạng tạo ra khoảng cách với các nền văn hóa khác, không thể theo kịp tốc độ. Điều này có nghĩa là nó có thể xuất hiện theo những cách khác nhau trong các nền văn hóa khác nhau. Nếu tình huống như vậy xảy ra, tôi nghĩ không chỉ cần nhấn mạnh phong cách Hàn Quốc mà còn phải tôn trọng văn hóa địa phương và xu hướng tiêu dùng. Trong tương lai, K-pop vốn ra đời ở nước ngoài có thể được xếp vào một thể loại mới hoặc một trào lưu mới. Cho đến nay thì không có nhiều khác biệt, nhưng tôi nghĩ nếu K-pop tồn tại lâu dài thì nó sẽ có thể phát triển thành công trong khu vực địa phương.

- Thông qua chuyên mục 'How K-Pop Changed My Life' của Nhật báo Kinh tế AJU, bạn nghĩ tầm quan trọng của việc chú ý đến các cá nhân vào thời điểm này là gì?

= Cho đến nay, đã có nhiều cuộc thảo luận về sự thành công của K-Pop. Tuy nhiên, hầu hết các cuộc thảo luận đều mang tính theo sau. Đã có nhiều phân tích được gọi là 'ăn theo' thảo luận về nguyên nhân và hiện tượng của sự nổi tiếng sau một thời gian dài, chứ không phải trong thời kỳ đỉnh cao của sự nổi tiếng. Tuy nhiên, vì K-pop đã trở thành một xu hướng chứ không phải là một sự kiện chỉ diễn ra một lần, nên phân tích hiện đang bắt kịp hiện tượng này ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên, hầu hết các phân tích là vĩ mô, bao gồm cả phân tích tác động kinh tế. Không có ví dụ nào về việc tiếp cận từ quan điểm của người hâm mộ K-pop hoặc những người tham gia. Vì vậy, tôi nghĩ rằng dự án này của báo Kinh tế AJU là một nỗ lực đáng hoan nghênh. Chắc chắn sẽ có rất nhiều sự tò mò và dự đoán về những loại góc nhìn nào, loại câu chuyện nào sẽ được ra mắt.

[Bài viết gốc được thực hiện bởi phóng viên Yoon Eun-sook (Trưởng phòng Quốc tế)]

◆ Bài viết này được thực hiện với sự hỗ trợ chi phí của Tổ chức Báo chí Hàn Quốc (Korea Press Foundation).